Długi czas naświetlania – poradnik dla początkujących fotografów

Długi czas naświetlania daje ogromne możliwości zarówno w zdjęciach wykonywanych nocą, jak i w dzień. Początkujący fotografowie mają jednak problem z ustawieniem ekspozycji, zwłaszcza że bardzo często trzeba w takiej sytuacji zastosować dodatkowe filtry. Co zatem trzeba wiedzieć o długim czasie naświetlania?

Długi czas naświetlania – jak ustawić?

Czas naświetlania to okres, w którym otwarta jest migawka aparatu. W nowoczesnych modelach może to być od 1/8000 s do 30 s. Profesjonalne aparaty fotograficzne mają ręczny tryb ustawienia ekspozycji, na pokrętle znajduje się on pod literką B bądź T. W trybie Bulb naświetlanie elementu światłoczułego trwa do momentu puszczenia spustu migawki. W przypadku opcji Time naciśnięcie i zwolnienie spustu należy wykonać dwukrotnie. Odstęp między tymi czynnościami to czas naświetlenia matrycy. 

Długa ekspozycja umożliwia robienie zdjęć plenerowych w nocy lub w pomieszczeniach o ograniczonym dostępie światła. Jest to również świetny sposób na nadanie fotografiom oryginalnego, niepowtarzalnego charakteru. Czas ekspozycji można na bieżąco korygować, by uzyskać satysfakcjonujący efekt swojej pracy.

Jak robić zdjęcia z długim czasem naświetlania?

Zdjęcia z długim czasem naświetlania związane są bezpośrednio z ekspozycją, pozwalającą na uchwycenie nieruchomych elementów z zachowaniem dużej głębi ostrości, a ruchomych obiektów jako rozmytych. Zastosowana technika umożliwia także fotografowanie ruchu gwiazd bądź przesuwających się po niebie chmur. Przy długiej ekspozycji kluczowe jest zachowanie stabilnej pozycji aparatu. Dużym ułatwieniem może być statyw. Dla wydłużenia ekspozycji można użyć ponadto neutralnych, szarych filtrów.

Długi czas naświetlania w dzień

Długi czas naświetlania wymaga ustawienia odpowiedniej przysłony – im wyższa jej wartość, tym mniejsza ilość światła wpadającego przez obiektyw na matrycę. Czasami jednak konieczne jest zastosowanie dodatkowych filtrów szarych, okrągłych lub prostokątnych. Pierwsze z nich nakłada się na obiektyw, a drugie instalowane są za pośrednictwem specjalnego adaptera. Filtr musi mieć także odpowiednią gęstość wskazywaną przez oznaczenie, np. ND500. Informuje ono,  że osłabienie światła wynosi 9 EV (wartość ekspozycji). Jakie są inne zalety filtra ND? Najważniejsze z nich to:

• uniwersalne mocowanie,
• ochrona przed prześwietleniem jasnych elementów fotografii,
• wydobycie detali z zaciemnionych obszarów kadru,
• redukcja światła docierającego do matrycy,
• możliwość większego otwarcia przysłony.

Przed nałożeniem filtra warto wybrać odpowiednią ostrość z zastosowaniem autofokusa, gdyż w przeciwnym razie będzie on miał duże problemy z poprawnym ustawieniem. Na koniec należy przekręcić pokrętło na literkę T bądź B. Warto pamiętać, by w czasie ekspozycji zachować stabilną pozycję aparatu. 

Jak długi powinien być czas naświetlania do zdjęć w dzień? Zwykle mówi się, że najlepiej ustawić odwrotność ogniskowej obiektywu. Jeśli zatem ma ona 50 mm, wówczas czas naświetlania nie może być dłuższy od 1/50 s. Są to jednak ustawienia teoretyczne i najlepiej jest dobierać ekspozycję na podstawie zrobionych zdjęć. W przypadku słabej ostrości obrazu, należy wybrać inny czas naświetlania niż ten początkowy.

Długi czas naświetlania w nocy

Zdjęcia nocne na długim czasie naświetlania nie wymagają stosowania filtrów szarych. Ekspozycja powinna jednak trwać od 30 do 60 s. Zalecane wartości przysłony to f/8 lub f/11, gdyż przy takim otwarciu obiektywu ostry będzie nie tylko pierwszy plan, ale i dalej położone elementy. Podobnie, jak w przypadku czasu naświetlania zdjęć nocnych, ustawienia przysłony można na bieżąco korygować, ściemniając bądź rozjaśniając kadr. 

Kolejny element to ISO – jego niska wartość zmniejsza ryzyko niekontrolowanych zmian jasności lub koloru pikseli. W zdjęciach na długim czasie naświetlania nie można ponadto zapominać o balansie bieli, który najlepiej ustawić w trybie Auto ze względu na różnorodność źródeł światła. Ostatni etap to wybranie odpowiedniej ostrości.  

Zdjęcia na długim czasie naświetlania przy użyciu telefonu

Smartfony pozwalają na manualne dopasowanie większości parametrów fotografii. Chcąc więc zrobić zdjęcia z długim czasem naświetlania, trzeba zastosować podobne ustawienia, jak w standardowym aparacie, tj. ISO, balans bieli, ostrość oraz ekspozycja. Warto pamiętać, że każdy smartfon ma swoją specyfikę, więc parametry mogą wymagać częstej konfiguracji, jednak ostateczny efekt będzie z pewnością zadowalający. Kluczowa podczas fotografowania na długim czasie naświetlania jest stabilność. Z tego względu warto użyć statywu, aby uniknąć rozmazanych zdjęć spowodowanych drganiami ręki.

Naświetlanie to kluczowy element w fotografii, który umożliwia uchwycenie piękna i emocji w obrazie. Dla początkujących fotografów zrozumienie długiego czasu naświetlania może być fascynującym wyzwaniem. Warto zatem bawić się swoim aparatem, doskonaląc sztukę operowania ekspozycją.

Autorka: Magdalena Skrzypek