Czym zabezpieczyć drewno i jak to zrobić?

Drewno to bardzo popularny i uniwersalny materiał budowlany. Ze względu na wyjątkową wszechstronność uwielbiają go architekci i projektanci. Niestety nie mniejszą sympatią darzą go szkodniki.  Odpowiednia konserwacja i zabezpieczenie drewna są niezbędne, nie tylko ze względów na różne czynniki biologiczne, lecz także na promienie słoneczne, wilgoć czy uszkodzenia mechaniczne. Decydując się, więc na jakiekolwiek drewniane konstrukcje, należy odpowiednio zabezpieczyć materiał przed czynnikami zewnętrznymi. Właśnie tym tematem zajmiemy się w poniższym artykule.

Zabezpieczenie drewna krok po kroku

Ze względu na to, że środki do ochrony drewna to jedna z szybciej rozwijających się gałęzi chemii budowlanej, to na rynku pojawia się coraz więcej różnych preparatów, które skutecznie służą ochronie drewna na zewnątrz. Przed przystąpieniem do impregnacji drewna, należy jednak pamiętać o odpowiednim przygotowaniu materiału.

Jak przygotować drewno pod impregnację?

Wszystkie elementy drewniane powinny być przede wszystkim czyste i suche. Jeśli drewno będzie mokre, to preparat nie wniknie dostatecznie głęboko w strukturę drewna i jego działanie może być w dużym stopniu osłabione. Specjaliści uważają, że maksymalna wilgotność drewna nie powinna przekraczać 18–20%.

Przy zabezpieczaniu elementów drewnianych należy także zwrócić uwagę na żywicę. Najlepiej jeśli drewno będzie całkowicie odżywiczone, gdyż w przeciwnym wypadku środki do zabezpieczania drewna wyciągną żywicę, która zmiękczy warstwę ochronną i może doprowadzić do przebarwień na powłoce. Z tego powodu, miejsca, w których na drewnie występuje żywica, należy przemyć rozpuszczalnikiem nitro lub benzyną ekstradycyjną.

W przypadku zabezpieczania powierzchni drewna egzotycznego (ze względu na dużą zawartość żywicy) może okazać się konieczne zastosowanie gruntu odcinającego pod lakiery zabezpieczające.

Zabezpieczenie drewna impregnatami nie może się odbyć także bez uprzedniego przygotowania podłoża. Drewno nie powinno być szorstkie, dlatego warto je przygotować np. za pomocą papieru ściernego o gradacji 150–200. Po oszlifowaniu materiału należy go dokładnie oczyścić z pyłu przed przystąpieniem do malowania.

Czym zabezpieczyć drewno?

Do zabezpieczenia drewna przed uszkodzeniami mechanicznymi, promieniowaniem UV, czy czynnikami biologicznymi można wybrać kilka różnych preparatów.

Czym zaimpregnować plastry drewna?

Najpopularniejszym sposobem, który pomoże skutecznie zabezpieczyć powierzchnię drewna przed pasożytami, grzybami czy czynnikami atmosferycznymi są impregnaty do drewna. Impregnat wnika w głąb drewna, dzięki czemu zapewnia mu odpowiednią ochronę.

Ze względu na bazę impregnatów można wyróżnić ich 3 główne rodzaje:

• impregnaty rozpuszczalnikowe – bazą takiego impregnatu jest rozpuszczalnik, który pomaga mu wniknąć głąb struktury drewna. Ftalowe impregnaty mają dość mocny zapach i najczęściej zabezpieczają drewno stare i suche.
• impregnaty solne – solny impregnat do drewna wnika w głąb struktury drewna, a dodatkowo pokrywa jego powierzchnię małymi kryształkami solnymi, które chronią drewno przed ogniem.
• impregnaty wodorozcieńczalne – zapewniają dobrą ochronę przed utratą wilgoci z wnętrza materiału, dlatego szczególnie polecane są do wilgotnych odmian drewna. Są mniej trwałe od rozpuszczalnikowych impregnatów, lecz nie mają tak duszącego zapachu i są tańsze.

Co ważne, impregnat do drewna wymaga finalnej warstwy z oleju bądź wosku. Należy także nakładać go ponownie na powierzchnię drewna średnio co 5 lat.

Lakier do drewna

Lakier, w przeciwieństwie do impregnatu, nie wnika głęboko w strukturę drewna, lecz tworzy na nim twardą powłokę odporną na zdzieranie i czynniki mechaniczne.

Zabezpieczenie drewna na zewnątrz i wewnątrz

Na rynku dostępne są lakiery do drewna na zewnątrz i wewnątrz. Lakier do drewna na zewnątrz zapewnia lepszą ochronę przed promieniami UV czy innymi niesprzyjającymi czynnikami atmosferycznymi. Sprawdzi się on m.in. do zabezpieczenia drewna w ogrodzie czy balustrad tarasowych. Nie polecamy jednak tego preparatu do zabezpieczania podłóg tarasowych, gdyż warstwa lakieru może po krótkim czasie się zedrzeć, co spowoduje nieestetyczne uszkodzenia powłoki.

Lakier, który nie chroni przed szkodliwymi czynnikami atmosferycznymi powinien być wykorzystywany wyłącznie do zabezpieczania powłok drewnianych wewnątrz domu. Sprawdzi się m.in. do lakierowania mebli.

Przed lakierowaniem drewno należy pokryć odpowiednim impregnatem, który zapewni mu m.in. ochronę przed wilgocią. Należy także pamiętać, że lakierowanie powinno powtarzać się co najmniej raz na dwa lata.

Emalia do zabezpieczania powierzchni drewnianych

Emalia jest mniej wytrzymała na ścierania od akrylowego lakieru do drewna. Jest jednak odporna na działanie czynników atmosferycznych, a przede wszystkim jest bardzo kryjąca – w pełni zakrywa rysunek słojów drewna. Ze względu na silnie kryjące właściwości można ją dostać w wielu różnych wyrazistych kolorach, dlatego często używana jest do wykańczania placów zabaw dla dzieci.

Przed emaliowaniem drewna należy zabezpieczyć je za pomocą odpowiedniego impregnatu. Niekwestionowanym atutem jest to, że emalia zabezpiecza powierzchnię na 5 do 8 lat.

Bejcowanie drewna

Bejca to impregnat, który pozwala na barwienie. Nie zakrywa słojów, lecz delikatnie podkreśla kolor drewna, dlatego powinien być dobrany pod kolor materiału.

Na rynku dostępnych jest kilka różnych rodzajów bejc do elementów drewnianych:

• bejca nitro – szybkoschnąca, która barwi na jednolity kolor,
• bejca rozpuszczalnikowa – szybkoschnąca, odporna na promienie światło,
• bejca pigmentowa – mocno kryjąca,
• bejca zewnętrzna – odporna na promienie słoneczne, zapewnia ochronę przed wilgocią i zgnilizną.

Bejcowanie drewna należy odnawiać średnio co 4 lata. Trzeba wówczas usunąć starą powłokę i zabejcować drewno na nowo.

Lakierobejca do drewna

Łączy w sobie właściwości lakieru i bejcy – tworzy ochronną warstwę na powierzchni, która jest odporna na uszkodzenia mechaniczne, a także wnika w głąb drewna, tak jak bejca.

Lakierobejce są raczej polecane do użytku na materiałach, które nie są narażone na nadmierną eksploatację np. okna, elewacja czy płoty. Należy je powtarzać średnio co 5 lat.

Farby do drewna

Tworzą powłokę, która zapewnia dostateczną ochronę przed wilgocią czy promieniami słonecznymi. Zakrywają one naturalną strukturę drewna.

Farby do zabezpieczania drewna dzielą się na:

• farby rozpuszczalnikowe (alkidowe) – mają największa odporność na uszkodzenia mechaniczne, a także działanie wilgoci  czy promieni słonecznych.
• farby akrylowe – szybkoschnące i bezzapachowe. Sprawdzają się do zabezpieczania drewna w domu.
• farby olejne – wysoka odporność na promienie UV i wilgoć.

Lazura do zabezpieczania powierzchni drewnianych

Wnika w głąb drewna i pozostawia na nim delikatną powłokę, która chroni przed wilgocią i promieniami słonecznymi. Nie zabezpiecza jednak materiału przed glonami, grzybami czy owadami, dlatego wymaga uprzedniego użycia impregnatu.

Wosk do drewna

Substancja pochodzenia naturalnego, która tworzy na drewnie nieprzepuszczalną powłokę ochronną.Woski do drewna mogą być bezbarwne lub kolorowe. Bezbarwne preparaty należy nakładać dwukrotnie, natomiast kolorowe trzykrotnie.

Ze względu na to, że wosk nie wnika w strukturę drewna, zalecane jest tworzenie warstw woskowo–olejowych.

Olej do impregnacji drewna

Oleje zapewnią świetne zabezpieczenie drewna na zewnątrz. Wnikają one głęboko w strukturę materiału i zapewniają doskonałą ochronę przed wilgocią czy pękaniem. W przeciwieństwie do lakieru czy lakierobejcy są odporne na zdzieranie. Na rynku dostępne są zarówno preparaty bezbarwne, jak i kolorowe.

Opalanie drewna – naturalny sposób na zabezpieczenie powierzchni

Najbardziej naturalną metodą zabezpieczania powłok drewnianych jest opalanie drewna. Impregnacja ogniem wywodzi się z tradycji krajów wschodnich, a konkretnie Japonii. Japończycy od dawna używają tej wyjątkowo skutecznej metody zabezpieczania drewna. Zapewnia ona długowieczność deskom drewnianym, gdyż zapobiega ich gniciu. Dlaczego tak się dzieje?

Opalanie drewna spala celulozę, która jest pożywieniem dla szkodliwych grzybów i owadów. Opalone drewno jest utwardzone i ma zapewnioną naturalną warstwę hydrofobową, która chroni powierzchnię przed czynnikami atmosferycznymi.

Co ciekawe, w wyniku opalania drewna, materiał podnosi także swój próg temperatury, który jest niezbędny do spalania.

Jak opalić drewno?

Do wypalania drewna metodą Shou Sugi Ban, gdyż tak właśnie nazywa się japońską metodę opalania drewna, można użyć palnika gazowego z niewielką butlą gazową.

Drewniane deski należy położyć na niepalnym materiale (np. metalowym stojaku) i rozpocząć opalanie. Wypalane drewno powinno mieć bardzo ciemny odcień. Po opaleniu desek drewno należy wyszczotkować i nawoskować.

Efekt opalania drewna ma świetne funkcje, nie tylko praktyczne, lecz i estetyczne. Opalone drewno przetrwa bez większych konserwacji nawet kilkadziesiąt lat, zachowując swój ciekawy, nietuzinkowy wygląd.